استراتژی ماهی بزرگ تنگ کوچک چیست؟ چگونه و توسط چه کسی ایجاد شده است؟
تحصیل در بهترین دانشگاه ها، کار کردن در شرکت های بزرگی با نام و نشان مطرح؛ خیلی ساده می تواند رویاهای شما را نابود کند. شاید کمی باورنکردنی و ناجوانمردانه به نظر برسد اما واقعا این چنین است.
اگر تا به امروز تصور شما این بود که برای موفقیت باید در بهترین دانشگاه درس خواند. یا اگر میخواهید به یک جای خوبی در زندگی برسید باید در یک شرکت مشهور و بزرگ کار کنید. متأسفانه نه تنها این باور اشتباه است، بلکه خطر به قتل رساندن رویاهایتان را نیز دارد.
اخیرا Malcolm Gladwell نویسنده مشهور کتاب ۱۰۰۰ ساعت (شما برای اینکه در هر مهارتی متخصص واقعی باشید باید ۱۰۰۰ ساعت سعی و کوشش و تمرین کنید)؛ کتابی فوق العاده جنجالی دیگر با نام “داوود و گولیات” منتشر کرده. و در آن به موفق ترین استراتژی برای موفقیت در هر رقابتی اشاره می کند. که مزیت های رقابتی و معایب آن را در هر رقابتی با توجه به محیط رقابت مشخص می کند.
استراتژی ماهی بزرگ تنگ کوچک
گلدوِل از ابتدای کتاب مخالفتش را نسبت به عادات عام مردم اعلام می کند. برای مثال تحصیل در برترین دانشگاه کشورتان و یا انجام کارهایی فقط برای (به اصطلاح کلاس داشتن) یا پرستیژ! مردم امروزه خیلی سخت میتوانند از فکر بهترین ها بیرون بیایند. و چیزهای ساده تری را انتخاب کنند. حتی اگر بدانند که به نفع آنهاست. حتی اگر بدانند تحصیل در دانشگاه های ضعیف تر موفقیت بیشتری برایشان به ارمغان می آورد. حتی اگر بدانند کار در شرکت های نوپا با بدون نام و نشان خاصی میتواند سریع تر آنها را به اهدافشان برساند. و در کل ماهی بزرگ در تنگ کوچک بودن به نفع آنهاست. و این یعنی استراتژى ماهى بزرگ تنگ کوچک !
موضوعی که در این کتاب گلدوِل به آن می پردازد در روانشناسی و جامعه شناسی “محرومیت نسبتی” نام دارد. و توسط جامعه شناسی به نام Samuel Stouffer در طول دوران جنگ جهانی دوم کشف شد.
محرومیت نسبتی به ما توضیح می دهد که چطور خودمان را نسبت به افراد اطرافمان می سنجیم. موفقیت های ما همیشه مقایسه ای از موفقیت های آنهاست. شکست های ما نیز نتیجه مقایسه با شکست های آنهاست. در واقع در استراتژی ماهی بزرگ تنگ کوچک به همین موضوع اشاره دارد.
محرومیت نسبی، دلیل اصلی مخالف شدید گلدوِل به باور رایج تحصیل در بهترین دانشگاه برای موفقیت است.
مثال
برای مثال، دانش آموزی را فرض کنید که به علت نمرات ضعیف، والدینش او را در مدرسه ای ممتاز و غیر انتفاعی با رقابت بالا ثبت نام میکنند. تا در یک جو پر رقابت قرار بگیرد و درس بخواند. اما بر خلاف باور والدینش، او نه تنها موفق نمی شود. بلکه ناامید تر و نمرات ضعیف تری نسبت به قبل میگیرد! دلیل آن، محرومیت نسبی یا مقایسه خودش با بهترین دانش آموزان کلاسش است.
همین روند، برای کار در شرکت های برتر نیز رواج دارد.
کاربرد این استراتژی در کسب و کار
فروشنده ای که برای کار کردن وارد بهترین شرکت برای فروش می شود -به علت نظم بالا و رویدادهای از پیش مشخص شده- آزادی عمل کمتر و رقیبان درونی (فروشندگان دیگر) قدرتمندی خواهد داشت. بعد از مدتی محرومیت نسبی این فروشنده تازه نفس و نوپا را ناامید و سرخورده کرده. و یکبار برای همیشه او را از شغل فروش منصرف می کند.
اما چاره چیست؟
با توجه به دنیای پر رقابت امروز، بهترین استراتژی برای موفقیت کدام است؟ مالکوم گلدوِل، در کتابش به یک راه حل فوق خلاقانه اشاره می کند. که استراتژى ماهى بزرگ تنگ کوچک نامیده می شود.
شما برای موفقیت، طبق باور عمومی، وارد محیطی با رقابت و تخصص بالاتر شوید! تنها کاری که برای موفقیت در زندگی و هر رقابتی باید انجام دهید، پیگیری روندی است که مالکوم گلدول پیشنهاد می کند. یعنی :
برای موفقیت در هر رقابتی و رسیدن به اهدافی که خودتان برای خودتان تعیین کردید، فقط یک استراتژی، جوابگوی نیاز شماست. و آن هم : استراتژی ماهی بزرگ تنگ کوچک است.
تفسیر گلدوِل
بدترین دانشجوی دانشگاه هاروارد، شاید به اندازه ممتازترین دانشجوی یک دانشگاه ضعیف تر رده سوم باهوش باشد. اما، متاسفانه این دانشجوی هاروارد خودش را با هم دانشگاهی های دیگرش می سنجد. و همین باعث می شود خودش و دانشجویان دانشگاه های دیگر را خنگ تصور کند.
به عقیده مالکوم گلدوِل، به مراتب بهتر است به دانشگاهی رده سوم بروید. و دانشجویی ممتاز باشید، تا به دانشگاهی ممتاز بروید و دانشجویی ضعیف، یعنی یک ماهی بزرگ، در تنگ کوچک بودن به مراتب مفید تر است از یک ماهی کوچک بودن در تنگ بزرگ!
برای مثال، اگر شما برنامه نویس هستید، به مراتب بهتر است تا ابتدا از کسب و کارهای کوچک شروع کنید. سپس وارد شرکت های نوپا شوید و کم کم پیشرفت کرده و تکمیل تر شوید. تا اینکه از ابتدا وارد شرکت گوگل شوید و بخواهید به کمک محیطی که در آن قرار دارید پیشرفت کنید.
دوستان اگر استراتژى ماهى بزرگ تنگ کوچک را در زندگی خود پیاده کردید؛ و نتایجی را بدست آورده اید و یا ایده ای در این خصوص دارید می توانید با ما در میان بگذارید.
